Nem İzleme ve Kurutma Sistemi

TRANSEC


Güç transformatörlerinde nem, izolasyon malzemelerinin bozulmasına neden olmaktadır. Transformatörlerde oluşan nemin %98’inden fazlası izolasyon kağıdı tarafından emilir. Transformatörlerde oluşan nemin artması sonucunda yalıtım problemleri ile karşı karşıya kalınabilir ve sargılar arasında kısmi deşarj olayları meydana gelebilir. Transformatörlerde oluşan nem transformatörlerin kullanım ömrünü etkiler, arıza oluşumu riskini arttır ve böylece enerji sürekliliği etkilenir.

TRANSEC, transformatörlerde oluşan nemin kurutulmasını sağlar ve transformatörlerin kullanım ömrünü önemli ölçüde artırır.

TRANSEC CL3A ; 10 MVA ve üzeri güç değerlerine sahip transformatörler için yüksek nem tutma kapasitesine (12 litre) sahiptir.

TRANSEC CL1A ; 10 MVA ve altındaki güç değerlerine sahip transformatörler için yüksek nem tutma kapasitesine (4 litre) sahiptir.

  • TRANSEC ünitesinin giriş ve çıkışında yağ sıcaklığı ve nem içeriği değerleri sürekli izlenir.
  • İzolasyon kağıdını kurutarak transformatörlerin ömrünü uzatır.
  • Yüksek delinme gerilimi ile güvenli transformatör çalışması sağlar.
  • Çevrimdışı duruma gerek kalmadan, çevrimiçi kurulum ve işletim mümkündür.
  • 7/24 sürekli kurutma ve izleme ile maliyet etkin bir çözümdür.
  • Operatör gerektirmez. Alçak gerilim (AG) ile çalışan bağımsız bir ünitedir.

Fonksiyon

TRANSEC, güç transformatörlerindeki nemi izlemek ve uzaklaştırmak için kullanılan bir sistemdir. Transformatörde nem sorunu, sektör genelinde bilinen bir problemdir. Yüksek sıcaklık, nem ve oksijen nedeniyle transformatör içerisindeki izolasyon malzemesi zamanla bozulur. Bu kimyasal tepkimenin yan ürünlerinden biri de su molekülleridir (H₂O). Nem sadece az bir kısmıyla yağ içinde çözünmüş halde bulunurken, %98’den fazlası izolasyon malzemesine nüfuz eder. Nem oranı arttıkça, transformatörün yaşlanma hızı artar ve delinme gerilimi düşer. Bu da sargılar arasında atlama (flashover) gibi risklere yol açabilir. İşletme sırasında yağ sıcaklığındaki dalgalanmalar bu arıza riskini daha da fazla artırır.

Transformatör yağı TRANSEC ile kurutulduğunda, bu süreç izolasyon malzemesinin nemden arındırılmasını sağlar ve böylelikle yaşlanma süreci yavaşlatılır. Bu çevrimsel etki sayesinde TRANSEC, yağ ve izolasyon malzemesini sürekli kuru tutar, sorunsuz bir işletme sağlar ve transformatörün ömrünü önemli ölçüde uzatır. Diğer çözümlerle karşılaştırıldığında, transformatör çalışır durumdayken kurutma yapılabilme özelliği ile öne çıkmaktadır. Bakım için ayrıca bir duruş süresine gerek yoktur.

Çalışma Prensibi

TRANSEC, yağdaki nemi moleküler nem alıcı partiküller sayesinde uzaklaştırır. Elektrikli bir pompa, transformatör yağını, içinde yüksek miktarda moleküler partikül bulunan TRANSEC silindirlerinden geçirir. Yağ içinde çözünmüş haldeki su molekülleri, TRANSEC silindirlerinde tutulur. Sistem başı ve sonunda yer alan iki adet nem ve sıcaklık sensörü, nem içeriği değerlerini izler ve doğru bir filtreleme süreci sağlanmasına yardımcı olur. Bu çevrim sırasında aynı zamanda yağ parçacıklarının süzülmesi ve hava kabarcıklarının giderilmesi de sağlanır.

TRANSEC ünitesi doğrudan güç transformatörü üzerine kurulabileceği gibi, aynı zamanda güç transformatörü yanına yerleştirilecek bağımsız bir çerçeve üzerine de kurulabilir. İki boru, transformatörün üst ve alt vanalarına bağlanır. Her TRANSEC ünitesinde, giriş ve çıkış noktalarında örnekleme/ölçüm bağlantı noktaları bulunur.

CL1i, CL2i, CL3i Teknik Parametreler

CL4 WSi Teknik Parametreler

Ürün Seçim Kılavuzu

CL1i, CL2i, CL3i

CL4i

TRANSEC İzleme ile Sürekli Nem Değerlendirmesi

AMi İzleme Panosu

AMi TRANSEC izleme panosu, TRANSEC ünitesine giriş ve çıkış yapan yağda çözünmüş sıcaklık ve nem değerlerini sürekli olarak izler. Bu izleme sayesinde sadece TRANSEC’in ne kadar etkili bir şekilde suyu uzaklaştırdığı değil, aynı zamanda transformatörün nem seviyesi de takip edilir. Alarm ayarları yapılabilir ve toplanan tüm verilerin raporları indirilebilir.

HMI görüntüsü

AMi HMI ekranında PPM ve sıcaklık eğilimleri

WSi İzleme Panosu

WSi TRANSEC izleme panosu, TRANSEC’e giriş ve çıkış yapan yağda çözünmüş sıcaklık ve nem seviyelerini sürekli izler ve bu değerlere göre müdahalede bulunulmasına olanak tanır. Belirli koşullarda pompa durdurulabilir. Ayrıca, transformatördeki mevcut nem durumunu daha iyi anlamaya ve buna göre harekete geçmeye yardımcı olacak başka analizler de sağlanır.

HMI görüntüsü

Sıcaklığa karşı bağıl doygunluk histerezis grafiği

Harici Koruma Kabini

TRANSEC ünitesi için opsiyonel olarak sunulan dış kabin, HMI (insan-makine arayüzü) ve donanımı yağmur, toz, doğrudan güneş ışığı ve UV kaynaklı ısıdan korur. Kabin paslanmaz çelikten üretilmiştir.

IEC 61850 Protokolü için Gateway (Ağ Geçidi)

İzleme ve Kontrol Panosu, Ethernet portu için fiber optik konnektörlerin kullanılmasına olanak sağlayan bir gateway ile donatılabilir. Bu sayede IEC 61850 haberleşme protokolü desteklenir.

Yağ Kaçak Tespit Haznesi

Sadece WSi versiyonunda mevcut olan bu aksesuar, TRANSEC sistemindeki herhangi bir yağ kaçağını algılar ve buna göre alarm verir. Bu opsiyonun yağmurdan korunmak amacıyla harici koruma kabini ve kaçak durumunda yağ akışını durdurmak için selenoid giriş valfi ile birlikte kullanılması şiddetle tavsiye edilir.

Uzaktan Kontrol Edilebilir Giriş Solenoid Valfi

Bu valf, uzaktan çalıştırılabilir şekilde ayarlanabilir. Kaçak veya sıcaklık artışı durumunda yağ akışını kesmek üzere devreye alınabilir.

Hava Ayırıcı (Deaerator) Cam Seviye Göstergesi ve
Anahtar

Transformatöre hava girmediğinden emin olmak için, TRANSEC’in çıkışında bir hava ayırıcı (deaerator) bulunur. Ek koruma için, bu ünitede cam seviye göstergesi ile hava seviyesinin gözlemlenmesi sağlanır. Ayrıca, hava seviyesi tehlikeli bir değere ulaştığında alarm veren bir anahtar da opsiyonel olarak eklenebilir.

LED Göstergeler

Bu LED’ler sayesinde aşağıdaki bilgileri gözlemleyebilirsiniz:

  • Power on – Ünite çalışıyor
  • CYL 70% sat – Silindirler %70 oranında doymuş
  • CYL 90% sat – Silindirler %90 oranında doymuş
  • System error – Sistem hatası mevcut, HMI ekranında görüntülenir.

Nem Alma Silindirleri Doyduğunda Ne Yapılmalı?

İlk yapılması gereken, GENETEK ile iletişime geçmektir.

TRANSEC üniteleri her bir silindir için doygunluğa ulaşmadan önce 3 ila 4 litre su çekebilir. Nem çekme hızı, transformatördeki mevcut su miktarı ile doğrudan ilişkilidir. Nem oranı ne kadar yüksek ve yağ ne kadar sıcaksa, su çekme işlemi o kadar hızlı olur. Aşağıda tipik doygunluk sürelerini bulabilirsiniz.

Silindirin doygunluğa ulaşıp ulaşmadığı, ya TRANSEC izleme sistemi ile ya da giriş ve çıkışta alınan yağ örneklerinin (su PPM değeri) karşılaştırılmasıyla anlaşılabilir.

Doymuş bir silindir seti, transformatör çevrimiçiyken (çalışır durumdayken) çıkarılıp 30 dakika içinde yenileriyle değiştirilebilir.

15 Yılı Aşkın Başarılı Deneyim

Bir TRANSEC ünitesi, Kasım 2017’de Suudi Arabistan’ın Dammam bölgesinde, 40 MVA’lık 3 fazlı transformatöre kurulmuştur. 1970’lerden kalma bu 115kV / 13.2kV transformatörün, izolasyon kağıdında %5’in üzerinde yüksek nem içeriği tespit edilmiş ve acil kurutma ihtiyacı doğmuştur. Kurulumun hemen ardından, TRANSEC sisteminin yağdan nem çekmeye başladığı görülmüştür. Bu durum, delinme gerilimi üzerinde olumlu etki sağlamıştır. Birkaç hafta sonra yağ kurudukça kağıttan da su çekilmeye başlanmış ve kurutma işlemi ikinci aşamaya geçmiştir.

İlk yıl boyunca, aşağıdaki grafiklerde de görülebileceği gibi, girişteki PPM değeri ve kağıttaki nem içeriği düşüş göstermiştir.

Bir yıl içinde, kağıttaki nem oranı %5’ten yaklaşık %3 seviyelerine düşmüştür (bu daha kabul edilebilir bir seviyedir). İkinci yılın sonunda giriş ve çıkıştaki PPM değerlerinin neredeyse eşitlendiği gözlemlenmiştir – bu da TRANSEC silindirlerinin doygunluğa ulaştığını gösteren bir işarettir. Bu gözlem, kağıttaki nem oranının tekrar %4 seviyelerine çıkmasıyla doğrulanmıştır. Ardından, doymuş silindirler yenileriyle değiştirilmiş ve filtreleme süreci yeniden başlatılmıştır.

Bu transformatörden, 1 yıl içinde yaklaşık 12 litre su çekilmiştir.